ایران دارای بیش از ۷۰ رقم و ژنوتیپ پسته ماده و تعداد زیادی ژنوتیپ نر است و جز مهمترین منابع ژرم پلاسم پسته در دنیا محسوب میشود. معروفترین انواع پسته ایران عبارتند از: کله قوچی، اکبری، ممتاز، بادامی زرند، سفید پسته نوق، احمد آقایی، اوحدی، خنجری دامغان، شاهپسند دامغان و پسته قزوینی.
تقسیم بندیهای مختلفی برای انواع پسته ایران وجود دارد. در یک تقسیمبندی کلی انواع پسته را به دو دسته فندقی و بادامی گروهبندی میکنند. به عنوان نمونه ارقام کلهقوچی و اوحدی در گروه فندقی و ارقام اکبری، احمد آقایی، ممتاز و سفید پسته نوق در گروه بادامی طبقه بندی میشوند.
در یک تقسیمبندی دیگر انواع پسته را از نظر زمان گلدهی به ۳ گروه زود گل، متوسط گل و دیر گل طبقه بندی میکنند. به عنوان نمونه ارقام سفید پسته نوقی و کله قوچی در گروه زودگل، ارقام اوحدی، احمدآقایی و بادامی زرند در گروه متوسط گل و ارقام قزوینی و اکبری در گروه دیر گل گروهبندی میشوند.
ویژگیهای معروف ترین ارقام پسته در ایران
اوحدی یا فندقی: شکل میوه کروی (فندقی)، درصد خندانی خیلی زیاد، رنگ رویی مغز ارغوانی و رنگ پوست استخوانی کرم میباشد.
کله قوچی: شکل میوه فندقی، درصد خندانی متوسط، رنگ رویی مغز سرخ خاکستری و رنگ پوست استخوانی سفید با تیرگی متوسط است.
احمد آقایی: شکل میوه مستطیلی کشیده (بادامی)، درصد خندانی زیاد، رنگ رویی مغز ارغوانی و رنگ پوست استخوانی خیلی روشن.
اکبری: شکل میوه بادامی، درصد خندانی زیاد، رنگ رویی مغز بنفش قهوهای و رنگ پوست استخوانی کرم تیره است.